Psoriasis - co stylistka paznokci powinna wiedzieć na temat łuszczycy paznokci?
Istnieje wiele odmian łuszczycy, również na paznokciach. Społeczeństwo choruje i rozwijają się coraz to inne odmiany chorób, często nieuleczalnych. Do takich chorób należy właśnie łuszczyca. Wiesz jak rozpoznać łuszczycę na paznokciach? Co zrobisz jak rozpoznasz ją u swojej klientki? Poniższy materiał pomoże Ci przybliżyć to zagadnienie.
Jedną z chorób zapalnych skóry, dla której typowe jest zajęcie płytek paznokciowych, jest łuszczyca. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany skórne. Czasami jednak zdarza się, iż różnie nasilone zapalenie aparatu paznokciowego poprzedza rozwój zmian skórnych nawet o dziesiątki lat. W przebiegu choroby obserwuje się też, choć rzadziej, zmiany ograniczone wyłącznie do płytek paznokciowych, szczególnie w przypadkach, gdy proces choroby obejmuje dystalne stawy rąk i stóp.
Dla łuszczycy typowe trzy typy zaburzeń: naparstkowanie, onycholiza i dystrofia płytek paznokciowych.
Najczęściej obserwowanym zaburzeniem jest naparstkowanie. Za przyczynę
tego zjawiska uznaje się parakeratozę – objaw typowych dla łuszczycowych
zmian skórnych. Parakeratoza polega na występowaniu w warstwie rogowej
naskórka niedojrzałych komórek jądrzastych (w zdrowej skórze, bez
parakeratozy, w warstwie rogowej naskórka obecne są wyłącznie komórki
skeratyzowane, bezjądrzaste). Analogicznie, obecność nie pełni
zrogowaciałych komórek w obrębie płytek paznokciowych wpływa na ich
zmniejszoną odporność, co w konsekwencji prowadzi do ich wykruszania i
tworzenia w płytce drobnych wgłębień – dołeczków. Proces ten w
zależności od nasilenia daje obraz płytki pokrytej licznymi, małymi,
porozrzucanymi nieregularnie lub zgrupowanymi dołeczkami (obraz
naparstka krawieckiego). Zmiany mogą mieć charakter symetryczny. Możliwe
jest także zajęcie procesem obłączka. Czasem zaburzenie to może
stanowić jedyny objaw choroby. Warto również podkreślić, iż
naparstkowanie nie jest charakterystyczne wyłącznie dla łuszczycy.
Występuje ono także w przebiegu łysienia plackowatego, a także czasem u
osób zdrowych.
Innym, często obserwowanym zjawiskiem w przebiegu łuszczycy jest onycholiza, czyli odklejanie się płytki paznokciowej od łożyska. Zaburzenie to związanie jest najprawdopodobniej z zajęciem aparatu paznokciowego i zwykle postępuje od wolnego brzegu paznokcia. Pod płytką, w jej dystalnym odcinku, dochodzi do gromadzenia się mas rogowych. Jeśli onycholiza nie obejmuje wolnego brzegu płytki – przyjmuje formę pozornie tłustych ognisk o żółtawobrązowym zabarwieniu, nazywanych plamami olejowymi. Ponadto między oddzielającą się, biało zabarwioną płytką, a różowym paznokciem w łuszczycy obserwuje się bardzo często charakterystyczny żółty pasek. Podobnie więc jak w przypadku napastowania – są symetryczne, a stopień ich zaawansowania jest osobniczo zmienny. Ze względu na występujące w łuszczycy zjawisko Köbnera (typowe nie dla łuszczycy, gdyż obecne także m. in. w liszaju płaskim, ale bardzo często obserwowane w aktywnym okresie dermatozy), czyli wysiewu zmian charakterystycznych dla choroby po zadziałaniu czynnika drażniącego, nasilenie zmian paznokciowych w łuszczycy zależy także m. in. od wykonywanego zawodu, hobby, czy też spędzania wolnego czasu, np. praca w ogrodzie (przesadzanie roślin dłońmi – także w rękawiczkach itp.) powoduje drażnienie i nasila zarówno onycholizę, jak i dystrofię paznokci. Podobnie jak podczas zabiegów manicure i pedicure, które nawet przeprowadzane bardzo delikatnie, potrafią doprowadzić do całkowitego zniszczenia płytki paznokciowej. Nie wskazane jest w związku z tym zakładanie żelu, czy akrylu w celu wyrównania płytki, gdyż procedura przed aplikacją jest wystarczająco drażniąca, by tą płytkę zniszczyć poprzez nasilenie procesów łuszczycowych.
Najbardziej zaawansowaną formą zaburzeń paznokciowych w przebiegu łuszczycy są paznokcie dystroficzne. Zmianami objęte są zwykle wszystkie płytki, choć samo nasilenie zmian może być osobniczo różne. Związane jest to ze stopniem zajęcia przez proces chorobowy macierzy paznokci w jej części proksymalnej (okolica tylnego wału paznokciowego i lunęli). Płytki stają się pogrubiałe, przebarwione, tracą połysk i stopniowo się wykruszają.
Do bardzo znacznego zniekształcenia paznokci w przebiegu jednej z odmian
łuszczycy – acrodermatitis continua Hallopeau. Dla tej postaci choroby
charakterystyczne jest zajęcie dystalnych odcinków kończyn, głównie
palców, z obecnością jałowych krost (z zawartością ropy, ale bez
obecności bakterii, a więc niezakaźnych) oraz spełzanie płytek
paznokciowych. Dystroficzne paznokcie łuszczycowe morfologicznie
przypominają paznokcie objęte infekcją grzybiczą, dlatego też w każdym
przypadku konieczne jest przeprowadzanie w celach różnicowych
diagnostyki mykologicznej. Warto podkreślić, iż zmiany łuszczycowe w
obrębie płytek paznokciowych stanowią istotny czynnik ryzyka zakażenia
grzybiczego, a współistnienie łuszczycy paznokci z onychomykozą
(zakażeniem grzybiczym) jest zjawiskiem dość częstym (10 – 50% chorych z łuszczycą). Różnicowanie łuszczycowej dystrofii paznokci z innymi
stanami prowadzącymi do ich destrukcji znacznie ułatwia stwierdzenie
towarzyszących łuszczycowych zmian skórnych i/ lub dodatniego wywiadu
rodzinnego w kierunku tej choroby.
Łuszczyca paznokci nie jest wyleczalna, a tylko zaleczalna i w związku z tym dla wielu chorych jest ona trudna do zaakceptowania. W każdym
przypadku należy wykluczyć współistniejący proces grzybiczy, a w
przypadku jego stwierdzenia wdrożyć odpowiednie leczenie. Obecności
infekcji grzybiczej jest także czynnikiem sprawczym nasilenia zmian
łuszczycowych, gdyż działa drażniąco – zgodnie z opisanym wcześniej
objawem Köbnera.
W terapii łuszczycowych zmian paznokciowych rutynowo stosuje się
miejscowo maści glikokortykosteroidowe z najsilniejszej grupy
(działające nie tylko przeciwzapalnie, ale także antymitotycznie, a więc
przeciwdziałając podziałom komórkowym), rzadziej pochodne witaminy A
(retinoidy) z różnym skutkiem. Znana jest też metoda wstrzykiwania
glikokortykosteroidów do macierzy paznokci, co umożliwia ich prawidłowy
odrost. Najlepszą poprawę stanu paznokci obserwuje się u chorych
leczonych ogólnie z powodu znacznie nasilonych zmian skórnych. Ze
względu na toksyczność leków systemowych (doustnych, dożylnych czy
podskórnych) stosowanych w leczeniu łuszczycy wydaje się, iż zmiany
ograniczone wyłącznie do płytek paznokciowych nie są wystarczającym
wskazaniem do ich powszechnego zastosowania.
Pamietaj, że łuszczycą się nie zarazisz, grzybicą tak, jeśli pracujesz bez zabezpieczenia np. rękawice higieniczne, maseczka higieniczna.
Materiały zaczerpnięto z książki Dermatologia dla stylistów paznokci.
Artykuł jest autorstwa Lek. med. Agaty Maciejewskiej-Radomskiej i Dr n.
med. Małgorzaty Sokołowskiej-Wojdyło
(tekst dodany wrzesień 2013)