Historia Ortonyksji

Ortonyksja jest dziedziną, która zajmuje się prostowaniem wkręcających się i wrastających paznokci dłoni i stóp. Najwięcej przypadków z tego typu paznokciami dotyczy stóp. Dlatego Ortonyksja wykorzystywana jest głównie w podologii.
Sama nazwa pochodzi od greckiego słowa ORTHONYX - ORTHO = prostowanie NYX = paznokcie
Zanim zastosowano pierwsze metody prostowania / odginania paznokci istniały jedynie operacje chirurgiczne, metody dłutowania i piłowania paznokci.

Pierwszym człowiekiem, który zastosował dźwignię z drutu sprężynowego był Edward E. Stedman mieszkający w stanie Ohio w USA. Jego pomysł został opatentowany w 1873 roku. Klamra drutowa przypominała literę M. Miała tzw. podwójne noski przypominające dwie podłużne omegi, a końce ramion tej klamry były zahaczane pod paznokieć.

W 1938 roku w Anglii Rosenstein zastosował mocną nić chirurgiczną przeciągniętą przez dwa otwory zrobione w paznokciu a następnie naciągał ją i wiązał. W ten sposób aktywował wrastające i wkręcające się paznokcie.

W 1946 roku Scholl stosuje srebrny drut sprężynowy. Średnica dość miękkiego drutu to 0,4mm. Do dyspozycji były trzy różne rozmiary. Aktywacja następowała poprzez tzw. podwójne wiązanie.

Rok 1948 Greppmayr z zachodnich Niemiec stosuje technikę Guttapercha. Pałeczki z tworzywa kauczukowego pod wpływem ciepła wypełniały spód paznokcia, miały dźwigać i naprowadzać na prawidłowy tor boczne części paznokci. Służyły też jako proteza i uzupełnienie wyciętej części wrastającego paznokcia.
Greppmayr w 1950 roku patentuje jeszcze technikę odlewania protez.

W 1953 Södergard mieszkający w Danii stosuje 2cm szerokości plaster, który jest mocowany od spodu paznokcia, naciągany i sklejany na środku płytki.

W 1955 r Szkot - Fraser stosuje rurki Sulci.
Przycięte rurki Sulci wsuwane są pod brzegi paznokci i spełniają rolę toru zabezpieczającego przed wrastaniem paznokcia.

Następnie w 1960 roku w USA w stanie Texas za sprawą Gifforda powstaje pierwsza trzyczęściowa klamra drutowa. Miała dwie części z boku i 0,15 mm płaskie oczko do wiązania. Gifford stosował wtedy drut o grubości 0,4 mm.

1961r. W Szkocji Ross Fraser zastosował metodę plecionego drutu. Według dostępnych informacji było to coś w rodzaju siatki jednostronnie podwijanej pod paznokieć i naklejanej na górną część płytki. Technikę nazwano Ross Fraser I. Jest to odpowiednik dzisiejszego paska Goldstadtspange przy zastosowaniu jej jako klamra jednostronna.

Rok później bo w 1962 roku za sprawą tego samego człowieka Ross Frasera powstaje klamra dwustronnie zaczepiana na bokach paznokci.
Tak jak dziś w sprężynowych, złotych klamrach RUCK Goldstadtspange, Ross Fraser stosuje tzw. wygięcie „W” aktywujące podciąganie paznokcia.

W 1964 roku w Holandii Waldmann pokazuje dwuczęściową klamrę z tworzywa sztucznego.
W tym samym roku (1960) również Waldmann zastosował powlekany chromem drut falisty.

Rading – Szwecja – rok 1968. Zostają wymyślone specjalne cążki do szybkiego robienia pętli z drutu. Do dnia dzisiejszego znane są jego cążki, które wykorzystuje się do robienia oczka (omegi) w klamrach Frasera. Już wtedy za pomocą tych cążek było możliwe wyginanie drutu o grubości od 0,3 do nawet 0,7 mm.

W 1970 r Kitzka z Zachodnich Niemiec oddaje do dyspozycji klamry Frasera w rozmiarach od 11 do 25 mm. Stosował wtedy drut o grubości 0,5 mm.

Po ośmiu latach w 1977r w Austrii człowiek o nazwisku Gorkiewicz zastosował cienki drucik grubości 0,2 mm i szerokości 0,4 mm. Wspomniany cienki drucik był bardzo dobrej jakości drutem sprężynowym, który po aktywacji odciągał do góry płytkę paznokcia. Dziś ulepszona klamra (drut z pamięcią) pod nazwą Orthese® Austria jest nadal stosowana.

1982 – W Niemczech Erkodent stosuje technikę ERKI. Polega ona na zastosowaniu dwóch plastikowych haczyków naklejanych po bokach paznokci i połączeniu ich gumowym pierścieniem. W tej klamrze siła naciągu gumki aktywowała haczyki, które z kolei odciągały paznokcie w górę.

1983 - Całkowita proteza paznokcia firmy Erkodent – paznokieć z tworzywa sztucznego; dalszy rozwój tzw. techniki protez do stóp Greppmayr-Plattenprothese. Dzięki odlewom gipsowym i wiernemu odtworzeniu naturalnych paznokci można było nie tylko zastępować ubytki paznokci nowymi - sztucznymi paznokciami, ale dzięki dokładnej "odbitce" (negatywowi) np. wkręcającego się paznokcia można było idealnie dopasować klamrę ortonyksyjną do naturalnego paznokcia.

Rok 1987 – Bernd Stolz, Niemcy Zachodnie – na rynek zostają wprowadzone klamry plastikowe BS-Spange. Klamry w rozmiarach od 14 do 24 mm przyklejane są do wcześniej zmatowanej płytki paznokciowej. Specjalnie dobrany skład plastiku sprawia, że pasek jest sprężysty i może aktywować paznokcie do podnoszenia się krawędzi bocznych.

1988 – Szwajcaria - Glor zastosował złoty drut, który był stosowany jako klamra jednostronna. Drut w całości z czystego złota z jednej strony był okrągły, a w miejscu mocowania (przyklejenia) był spłaszczony. Sprężystość złotego drutu po umocowaniu odciągała paznokcie w górę.

W 1988 roku powstały trzyczęściowe klamry drutowe VHO Osthold (Virtuose Human Orthonyxie). Klamry wynalazła Elvira Osthold.
Klamra może być stosowana przez dłuższy czas i w różnym stadium chorobowym paznokci. Drut jest ze stali nierdzewnej, specjalnie formowany, o grubości 0,4 mm. Łączniki wykonane z cieńszego drutu 0,3 mm. Pionowe zakręcanie łącznika specjalnym hakiem aktywuje klamrę.

W 1990 roku w Niemczech Erkodent ma płaską klamrę ze sprężynowego metalu powlekanego tworzywem sztucznym (epoksydową emalią). To dzisiejsze paski Onyclip, które mogą być stosowane jako klamra jednostronna i jako klamra obustronna.

W tym samym roku w 1990 przy współpracy pioniera podologii Hellmuta Ruck seniora i jego zięcia Wolfganga Knörzer powstaje pozłacana klamra Goldstadtspange. Sprężynowy płaski pasek szer. 3 mm. Można stosować jako jednostronną, dwustronną klamrę oraz jako nawierzchniową klamrę przyklejaną do płytki paznokcia. Klamra z tzw. pamięcią jest antyalergiczna, ponieważ pozłacana jest czystym 24-karatowym złotem.

1992 - Na rynek wchodzi trzyczęściowa klamra drutowa 3TO. Wiązanie czołowe i nieco zmieniona forma odróżnia te klamry od klamer VHO. Poza tym grubość drutu to odpowiednio 0,45 mm a dla łączników 0,35 mm. Pomysł pochodził od Pani Elviry Oshold, Pana Sutor i Pana Bittig.  Klamry te powstały na wzór klamer VHO Osthold z 1988 roku i prawa do własności mieli wtedy wszyscy ww. pomysłodawcy. Dopiero w 2002 roku pełnoprawnym właścicielem tych klamer została firma 3TO GmbH.

2002 rok przynosi niewielkie zmiany jeśli chodzi o klamry VHO Osthold. Dochodzi rozmiarówka (9 rozmiarów) a grubość drutów to 0,3 mm i 0,4 mm.

2006 w Kassel (Niemcy) Brigitte Rathenow pokazuje klamrę ORA. Dwuczęściowa, jedno- i dwustronna klamra wykonana jest z nierdzewnego drutu. Aktywacja klamry polega na miarowym przycięciu zakrzywionych drucików, zagięciu i zahaczeniu ich na boki paznokcia gdzie na górnej części płytki zakłada się obie części na siebie. Po ich założeniu klamra ma za zadanie udźwignięcie płytki paznokciowej kierując ją na prawidłowy tor wzrostu.

Jesienią 2007 roku niemiecka firma 3TO GmbH wprowadziła na rynek klamry Podofix.
Producent umieścił nierdzewny, odpowiednio wygięty drut w specjalnej plastikowej płytce. Plastikowo-drutowe klamry występujące obecnie w trzech rozmiarach przyklejane są do paznokci, a odstające, druciane oczko jest zakręcane przy pomocy metalowego klucza. Zakręcanie to aktywuje boki plastikowej płytki a tym samym prostuje krzywo rosnący paznokieć.

W latach 2008 i 2010 ta sama firma 3TO GmbH testuje nową klamrę COMBIped. Wiosną 2010 roku po pomyślnie przeprowadzonych testach oficjalnie wchodzi ona na rynek podologiczny.
COMBIped to prosty, nierdzewny, chromowo-niklowy drut, gdzie jedna z końcówek zakończonych haczykiem zostaje wtopiona w malutki a zarazem mocny kawałek plastiku. Drugi koniec sprężynowego drucika zostaje przycięty na odpowiedni rozmiar, po czym wygina się na nim malutki haczyk.
Działanie klamry COMBIped jest proste i polega na założeniu haczyka pod płytkę paznokcia i przyklejeniu go (bez naciągania) w odpowiednim miejscu na paznokciu. Klamry COMBIped występują w trzech wartościach tzw. pamięci, gdzie każda z nich różni się grubością drucika. Klamry stosowane są zarówno do paznokci wkręcających się jak i do wrastających paznokci.

2009 - Ortonyksja wzbogaca się o trzyczęściową klamrę, której drut nie zawiera niklu. Klamra nazywa się E-klamra, a stoi za nią Polka Pani Ewa Ławniczak, która opatentowała swój wynalazek. Drut ramion klamry o grubości 0,4 mm oraz łącznika 0,3 mm jest m.in z takiego stopu tytanowo-molibdenowego.

2010 - Tytanowa klamra Corectio titan pochodząca z Japonii charakteryzuje się tym, że ma jedno drutowe ramię z przegubem, zakończone z jednej strony haczykiem a z drugiej oczkiem. Po wybraniu odpowiednio wygiętego ramienia, na paznokieć zakłada się dwa jednakowe ramiona i skręca od góry, by potem płasko ułożyć pętelkę na paznokciu. Na rynku Europejskim była dostępna od 2012 roku.

2010 - Klamra SSO4U to trzyczęściowa klamra sprężynowa sprzedawana przez firmę Gerlach pod nazwą klamra GTO (Gerlach-Technik-Orthonyxie). Klamra jest wykonana z cienkiego, sprężystego, stalowego drutu. Dwa boczne, zaopatrzone w haczyki mocujące ramiona klamry zaczepia się pojedynczo na obu krawędziach płytki, a za pomocą łącznika ściąga się je zgodnie z wymaganą siłą naciągu klamry.

2012 - Klamra BS z aplikatorem magnetycznym. Klamra jest wykonana z duroplastu wzmocnionego włóknem szklanym. Nakleja się ją w poprzek całego paznokcia, a działa zgodnie z prawem fizycznym siły nacisku i siły sprężystości, niczym płaska sprężyna. Aplikator magnetyczny ułatwia umieszczenie klamry na paznokciu.

W lutym 2014 roku Polka mgr inż. Aneta Oleszek wprowadziła na rynek klamrę o nazwie Podoklamra.
Podoklamra wykonana jest ze stali implantologicznej. Posiada dwa ramiona wykonane z drutu o różnych średnicach 0,3 mm, 0,4 mm, 0,5 mm ze stali twardej oraz łącznik wykonany z drutu o średnicach: 0,3 mm, 0,4 mm, 0,5 mm ze stali miękkiej (bardziej plastycznej). Podoklamra ma charakter uniwersalny co oznacza, że jeden model Podoklamry można dopasować do każdego kształtu i rozmiaru paznokcia bez konieczności przeróbek, dlatego Podoklamry nie mają rozmiarówki.

16 maja 2015 roku na targach COSMETICA w niemieckim mieście Stuttgart odbyła się premiera nowych klamer ortonyksyjnych RUCK® ORTOGRIP professional oraz RUCK® GOLDSTADT professional.
Za wprowadzeniem tych klamer stoją znane osoby: Elvira Osthold, Wolfgang Knörzer, Hellmut Ruck, Simeon Ruck.
Klamry RUCK® ORTOGRIP professional są trzyczęściowymi klamrami drutowymi występującymi w sześciu rozmiarach. Ich boczne profile umożliwiają bezbolesną i szybką aplikację na każdy rodzaj paznokci stóp. Kolorowe uchwyty pozwalają szybko wyszukać żądany rozmiar.

Klamry RUCK® GOLDSTADT professional występują w dwóch grubościach 0,10 mm klasyczna pamięć sprężynowa oraz 0,15 mm mocniejsza pamięć sprężynowa. Dodatkowo są one podzielone na trzy kształty: pełne (założenie obustronne), połówki (założenie jednostronne) i paski (przyklejane do paznokci).
Dzięki wprowadzeniu złotych pasków w różnych rozmiarach klamra jest w całości pozłacana.

Maj 2015 - Klamra SPIRALNA. Wymyślił ją Jan Cyrulik. Okrągły drut ręcznie zwijany na kształt płaskiej spirali, zakończonej haczykami może być aplikowany na każdy rodzaj wrastających lub wkręcających się paznokci. Siła naciągu, dźwigni i sprężystości regulowana jest doborem grubości drutu (0,3 mm, 0,4 mm, 0,5 mm) i ilością oczek. Klamra może być klamrą aktywną i pasywną.

2016 - Klamra 3TO PLUS+ pochodzi od firmy 3TO. Składa się ona z dwóch ramion ze sprężystego drutu stalowego oraz częściowo prefabrykowanych haczyków i nowoczesnego łącznika PLUS+ Pad, który służy do mocowania obu ramiona klamry na paznokciu.

2016 - Pojawia się drut tytanowy w sztangach i łukach, który specjaliści w Polsce wykorzystują jako klamra unosząca wkręcające się paznokcie stóp. Do mocowania tytanowych drucików używają materiałów stomatologicznych. Sama klamra i pomysł nie został opatentowany. Dostępne źródła nie wskazują też jednoznacznie na nazwisko wynalazcy.

2017 - W Polsce rozkwita prawdziwa twórczość i fascynacja ortonyksją. Praktykujący specjaliści ds. podologii prześcigają się w pomysłach i rozwiązaniach dotyczących terapii wrastających i wkręcających się paznokci.
Kolejną klamrą, która jako produkt medyczny nr PL/CA 01 została zarejestrowana w Polskiej Bazie Produktów Medycznych jest GARBOKLAMRA. To klamra trzyczęściowa wykonana z hartowanego drutu ortodontycznego o grubości 0,4 mm, 0,45 mm, 0,5 mm. Klamrę wymyśliła Pani Katarzyna Garbowska.

2017 - Pan Adam Januszewski stosuje klamry UMD  czyli Uniwersalna Metoda Drutowa polegająca na wykorzystaniu drutu, elastomerów i akrylu do prostowania płytki paznokcia. Indywidualnie dopasowany drut i kształt klamry poprzez umocowanie go na paznokciu, oraz ruch drutu w tunelach akrylowych umożliwiają osiągnięcie pożądanego efektu terapeutycznego.

2018 - firma PODOLAND wypuszcza na rynek specjalne kleszcze do wyginania drutu w znanym już kształcie litery "M".

2018 - Na wzór silikonowej klamry Podostripe i wymyślonej dużo wcześniej klamry ERKI powstaje klamra o takim samym działaniu. Pani Milena Skalska nazwała swoją klamrę "Klamra łańcuszkowa". Wykorzystuje do niej elastyczne łańcuszki ortodontyczne zaczepiane o guziczki językowe mocowane na powierzchni bocznych krawędziach paznokci.

Historia ortonyksji prawdopodobnie nie uwzględnia wszystkich wynalazków. Niektóre mogły zostać pominięte ze względu na brak materiałów dokumentacyjnych lub po prostu nie zostały uwzględnione bo się nie sprawdziły.
Jak pokazuje historia ortonyksji od dawna aż po dzień dzisiejszy istnieje naprawdę wiele metod, pomysłów i materiałów do wykorzystania przez człowieka, które mogą być wykorzystane po to, by pomagać ludziom w ich potrzebach. Z wynalazków korzystają nie tylko specjaliści podologii czy lekarze, ale przede wszystkim pacjenci.  To dla nich pobudzane są tęgie umysły specjalistów. Jestem pewny, że historia ortonyksji jeszcze się nie zakończyła. Czy jednak nadal będzie tak szybkie tempo wynajdywania przeróżnych metod ortonyksyjnych - będę tu ostrożny odpowiadając twierdząco.
W tym miejscu warto nadmienić, że mimo tak wielu sposobów prostowania paznokci jakie zostały opisane wyżej, w rękach dobrych specjalistów najczęściej pozostają tylko sprawdzone techniki i metody korekcji paznokci. Całkiem możliwe, że z czasem historia ortonyksji wymaże ze swojej listy niektóre pomysły, które być może okażą się bardziej "modnym" trendem niż trwałym i sprawdzonym sposobem leczenia paznokci. O wszystkich osobach wypisanych w tej historii ortonyksji warto było wspomnieć. Osobiście mam wielki szacunek do nich za poświęcony czas i za to, że poprzez swoje zaangażowanie chcą rozwijać podologię w Polsce, Europie i na całym Świecie.
Wszystkim czytelnikom tego artykułu dziękuję za uwagę. Mam nadzieję, że artykuł poszerzył Państwa wiedzę na temat ortonyksji.

Marek Cyrulik

Tekst dodano 18.11.2014
Ostatnia aktualizacja 17.05.2015, następna 28.01.2020 r.
Artykuł powstał dzięki zdobytym materiałom z ogólnie dostępnych źródeł informacyjnych jak książki, internet, dyskusje pochodzące z różnych spotkań w gronie ludzi związanych z podologią w Polsce i zagranicą.

Chcesz zobaczyć niektóre klamry ortonyksyjne opisane w tym artykule? Wejdź do Rodzaje klamer ortonyksyjnych (link).